* జపం ఎక్కువగా చేసిన ప్రతిసారీ నిద్ర ముంచుకు వస్తోంది. జపానికీ, నిద్రకూ సంబంధం ఉందా?

* జపం ఎక్కువగా చేసిన ప్రతిసారీ నిద్ర ముంచుకు వస్తోంది. జపానికీ, నిద్రకూ సంబంధం ఉందా? (పి.వి.నరసింహవర్మ, రాజమండ్రి)
యోగశాస్త్రంలో ఈ విషయాన్ని వివరించారు. మనస్సుకు ఏకాగ్రతను సరిగా అభ్యాసం చేయకపోతే ఆ మనసు ఏకాగ్రతా ప్రయత్నాన్ని అనేక రీతులలో ప్రతిఘటించే ప్రయత్నం చేస్తుంది. నిద్ర, వంటిమీద అక్కడక్కడ దురద, లేనిపోని వాసనలు ముక్కుకు తగిలిన భ్రాంతి, ఎక్కడెక్కడి విషయాలో గుర్తుకు రావడం, చేస్తున్న మంత్రాన్ని మరిచిపోవడం వంటివన్నీ ఆ ప్రతిఘటనలోని భాగాలే. వీటిని మనోబలం చేత, అభ్యాస బలం చేత, వైరాగ్యం చేత, వివేకం చేత అధిగమించాలి.
*పగటి నిద్ర కారణంగా ఉపాసనా శక్తి క్షీణిస్తుందా?
ఉపనయనంలో వటువు ‘పగలు నిద్రించను’ అని తన గురువుకు ప్రమాణం చేసి చెబుతాడు. అందువల్ల పగటి నిద్ర యోగభంగకరమే. కానీ అనారోగ్యంవల్ల, వయోభారం వల్ల పగటినిద్ర అనివార్యమైతే ఆ నిద్రను జప మధ్యంలో కాకుండా మిగిలిన సమయంలో తగుమాత్రంగా స్వీకరించడంలో దోషం లేదు.
* మంత్రజపం విశేష సంఖ్యలో చేస్తున్నప్పుడు, మూత్ర విసర్జన సమస్య వచ్చినపుడు తప్పనిసరిగా స్నానం చేసి జపాన్ని కొనసాగించవలసిందేనా?
మూత్ర విసర్జన చేసినపుడు స్నానాన్ని ఏ శాస్తక్రారుడూ విధించలేదు. శాస్త్రంలో లేని ఆచారాలను సృష్టించుకోవడం సముచితం కాదు. జపదీక్ష ప్రధానమైనప్పుడు వయోభారాదులవల్ల మూత్ర విసర్జనాదులు మళ్లీ మళ్లీ సంభవిస్తుంటే, మనస్సును మంత్ర దేవతమీద నుంచి మళ్లనీకుండా జాగ్రత్తపడుతు పాదప్రక్షాళన ఆచమనాలను ఆచరించి వెంటనే జపంలోకి ప్రవేశించడమే శాస్త్ర సమ్మతం.
* లోహపు పూసలతో మంత్ర జపాన్ని లెక్కించవచ్చునా? ఏ లోహం ప్రశస్తం?
జప విధానానికి, ఆ దేవతను బట్టి రుద్రాక్ష, స్పటిక, పద్మాక్షం, పగడం వంటి మాలికలే ప్రశస్తం. కామ్యజపాల్లో కొన్నిచోట్ల ఐశ్వర్య కాములకు బంగారు పూసల మాలను చెప్పారు. వీటిని ప్రశస్తము అన లేదు

-- కుప్పా వేంకట కృష్ణమూర్తి