పుష్పదంతాచార్య కృత శివ మహిమ్న స్తోత్రం

[mOhana kishore nemmaluri]


శ్రీ గురుభ్యో నమః
నమస్కారం,

ఈశ్వరుని కృప వలన, ఈ రోజు ఒక చక్కని స్తోత్రం గురించి విన్నాను. అది పుష్పదంతాచార్య కృత శ్రీ శివ మహిమ్న స్తోత్రం. శివ స్తోత్రాలన్నిటిలో ఈ స్తోత్రం చాలా విశిష్టమైనదిగా పెద్దలు చెప్తారు. అయితే ఈ స్తోత్ర ఆవిర్భావము ఎలా జరిగిందో, నేను విన్నది ఇక్కడ వ్రాస్తున్నాను. తప్పులుంటే, పెద్దలు సరిదిద్దగలరు.

పూర్వం తమిళనాట ఒక రాజు గారు ఉండేవారు. ఆయన పేరు తెలియదు, కాని ఆ రాజు మహా శివ భక్తుడు. ఆయన భక్తికి మెచ్చిన పరమశివుడు ఒకనాడు ప్రత్యక్షం అయి, ఏమి వరం కావాలి అని అడుగుతారు. అప్పుడు ఆ రాజు, "తండ్రీ, నేను భూలోకంలో యోగ్యమైన అన్ని పుష్పముల తోనూ మే పూజ చేసుకోగలగుతున్నాను, కాని మా ఈ భూలోకంలో లభించనివి, కేవలం మీరు ఉండే కైలాసంలో పూసే విశేష పుష్పాలు ఇక్కడ భూమి మీద కూడా పూసేలా వరమివ్వండి, వాటితో కూడా మిమ్మల్ని పూజించాలని ఉంది." అని వరం అడుగుతారు రాజు గారు. మెచ్చిన ఆ ఉమాపతి కైలాసంలో ఉండే అనేక దివ్యమైన పుష్పాలను ఆ రాజు గారు ఉన్న చోట పూయిస్తాడు. ఈ రాజు గారు చక్కగా రోజూ, ఆ పూలతో కూడా శివ పూజ చేసుకుంటూ ఉంటారు.

ఇదిలా ఉండగా, చిత్రరథుడు అనే ఒక గంధర్వుడు ఉండేవాడు. ఆయన ఎంతో శ్రావ్యంగా గంధర్వ గానం చేస్తూ ఉండేవాడు. ఆ చిత్రరథుడు ఒకనాడు ఈ రాజు గారి పూలతోట మీదుగా ఆకాశంలో వెడుతూ ఉంటే, ఇంత అద్భుతమైన సువాసన వస్తోంది అని, చూసి, ఇవి ఏవో ప్రత్యేక దేవతా పుష్పాలు అని అర్ధం అయ్యి, ప్రతీ రోజూ రాత్రి అందరూ నిద్రించిన వేళకి ఆ పూల వనం లోకి అదృశ్య రూపంలోవచ్చి, ఆ పూలన్నీ కోసుకుని వెళ్లి పూజ చేసుకునే వాడు. ఇలా కొన్ని రోజులు జరుగుతుంది. ఈ విషయం తెలిసిన రాజు గారు చాలా విచారించి, అయ్యో పరమశివుడు ఎంతో ప్రేమతో నాకు వరమిచ్చిన పుష్పాలను పూజకు వినియోగించలేకపోతున్నానే అని బాధపడి, ఒక ఉపాయం ఆలోచించి, ఆయన సేవకులను పిలిచి చెప్తాడు, "రోజూ ఆయన తోటలో ఉండే పూవులను శివ పూజ అయిపోయిన తరువాత (నిర్మాల్యం అంటారు కదా..), ఆ నిర్మాల్యం తీసుకువెళ్ళి, పరమశివుడు వరమిచ్చిన కైలాస పుష్పములు ఉన్న తోట చుట్టూ చల్లమని చెప్తారు".

యథావిధిగా ఆ చిత్రరథుడు అనే గంధర్వుడు ఈ తోటలోకి ప్రవేశిస్తాడు, అక్కడ శివ పూజ చేయబడిన నిర్మాల్యం ఉందని చూడక, పొరపాటున కాలితో తొక్కుతాడు. దానితో ఆయన యొక్క దివ్య శక్తులన్నీ నశించిపోయి, ఆయన అదృశ్య రూపంలో ఉండే శక్తి కూడా పోయి, మామూలు వ్యక్తిగా కనబడతాడు. వెంటనే సైనికులు వచ్చి బంధించి రాజు గారి ముందు ప్రవేశ పెడితే, ఆయన కారాగారంలో బంధిస్తారు. అప్పుడు కారాగారంలో ఉన్న ఆ గంధర్వుడు, పశ్చాత్తాపంతో పరమ శివుని కీర్తిస్తూ చేసిన అద్భుతమైన స్తోత్రమే ఈ శివ మహిమ్న స్తోత్రం. ఈ స్తోత్రం చేసిన తరువాత, శివుడు ప్రీతి చెంది, ఆయనకి మళ్ళీ గంధర్వ రూపం, శక్తులు ఇచ్చి రక్షిస్తాడు. అప్పటి నుంచి ఆయన పేరు, పుష్పదంతుడు , పుష్పదంతాచార్యులుగా మారింది. శివ స్తోత్రాలలో చాలా గొప్ప స్తోత్రమని పెద్దలు చెప్పగా విన్నాను. ఇంత చక్కని స్తోతము చదివి, శివ కటాక్షం పొందుదాము.
ఈ స్తోత్రం యొక్క భావం పెద్దలు తెలియజేయగలరు. (అంతర్జాలంలో ఆంగ్ల అనువాదం దొరుకుతోంది, కానీ తెలుగులో లేదు..)

అథ శ్రీ శివమహిమ్నస్తోత్రమ్ ||

మహిమ్నః పారం తే పరమవిదుషో యద్యసదృశీ
స్తుతిర్బ్రహ్మాదీనామపి తదవసన్నాస్త్వయి గిరః |
అథా‌உవాచ్యః సర్వః స్వమతిపరిణామావధి గృణన్
మమాప్యేష స్తోత్రే హర నిరపవాదః పరికరః || 1 ||

అతీతః పంథానం తవ చ మహిమా వాఙ్మనసయోః
అతద్వ్యావృత్త్యా యం చకితమభిధత్తే శ్రుతిరపి |
స కస్య స్తోతవ్యః కతివిధగుణః కస్య విషయః
పదే త్వర్వాచీనే పతతి న మనః కస్య న వచః || 2 ||

మధుస్ఫీతా వాచః పరమమమృతం నిర్మితవతః
తవ బ్రహ్మన్‌ కిం వాగపి సురగురోర్విస్మయపదమ్ |
మమ త్వేతాం వాణీం గుణకథనపుణ్యేన భవతః
పునామీత్యర్థే‌உస్మిన్ పురమథన బుద్ధిర్వ్యవసితా || 3 ||

తవైశ్వర్యం యత్తజ్జగదుదయరక్షాప్రలయకృత్
త్రయీవస్తు వ్యస్తం తిస్రుషు గుణభిన్నాసు తనుషు |
అభవ్యానామస్మిన్ వరద రమణీయామరమణీం
విహంతుం వ్యాక్రోశీం విదధత ఇహైకే జడధియః || 4 ||

కిమీహః కింకాయః స ఖలు కిముపాయస్త్రిభువనం
కిమాధారో ధాతా సృజతి కిముపాదాన ఇతి చ |
అతర్క్యైశ్వర్యే త్వయ్యనవసర దుఃస్థో హతధియః
కుతర్కో‌உయం కాంశ్చిత్ ముఖరయతి మోహాయ జగతః || 5 ||

అజన్మానో లోకాః కిమవయవవంతో‌உపి జగతాం
అధిష్ఠాతారం కిం భవవిధిరనాదృత్య భవతి |
అనీశో వా కుర్యాద్ భువనజననే కః పరికరో
యతో మందాస్త్వాం ప్రత్యమరవర సంశేరత ఇమే || 6 ||

త్రయీ సాంఖ్యం యోగః పశుపతిమతం వైష్ణవమితి
ప్రభిన్నే ప్రస్థానే పరమిదమదః పథ్యమితి చ |
రుచీనాం వైచిత్ర్యాదృజుకుటిల నానాపథజుషాం
నృణామేకో గమ్యస్త్వమసి పయసామర్ణవ ఇవ || 7 ||

మహోక్షః ఖట్వాంగం పరశురజినం భస్మ ఫణినః
కపాలం చేతీయత్తవ వరద తంత్రోపకరణమ్ |
సురాస్తాం తామృద్ధిం దధతి తు భవద్భూప్రణిహితాం
న హి స్వాత్మారామం విషయమృగతృష్ణా భ్రమయతి || 8 ||

ధ్రువం కశ్చిత్ సర్వం సకలమపరస్త్వధ్రువమిదం
పరో ధ్రౌవ్యా‌உధ్రౌవ్యే జగతి గదతి వ్యస్తవిషయే |
సమస్తే‌உప్యేతస్మిన్ పురమథన తైర్విస్మిత ఇవ
స్తువన్‌ జిహ్రేమి త్వాం న ఖలు నను ధృష్టా ముఖరతా || 9 ||

తవైశ్వర్యం యత్నాద్ యదుపరి విరించిర్హరిరధః
పరిచ్ఛేతుం యాతావనలమనలస్కంధవపుషః |
తతో భక్తిశ్రద్ధా-భరగురు-గృణద్భ్యాం గిరిశ యత్
స్వయం తస్థే తాభ్యాం తవ కిమనువృత్తిర్న ఫలతి || 10 ||

అయత్నాదాసాద్య త్రిభువనమవైరవ్యతికరం
దశాస్యో యద్బాహూనభృత రణకండూ-పరవశాన్ |
శిరఃపద్మశ్రేణీ-రచితచరణాంభోరుహ-బలేః
స్థిరాయాస్త్వద్భక్తేస్త్రిపురహర విస్ఫూర్జితమిదమ్ || 11 ||

అముష్య త్వత్సేవా-సమధిగతసారం భుజవనం
బలాత్ కైలాసే‌உపి త్వదధివసతౌ విక్రమయతః |
అలభ్యా పాతాలే‌உప్యలసచలితాంగుష్ఠశిరసి
ప్రతిష్ఠా త్వయ్యాసీద్ ధ్రువముపచితో ముహ్యతి ఖలః || 12 ||

యదృద్ధిం సుత్రామ్ణో వరద పరమోచ్చైరపి సతీం
అధశ్చక్రే బాణః పరిజనవిధేయత్రిభువనః |
న తచ్చిత్రం తస్మిన్ వరివసితరి త్వచ్చరణయోః
న కస్యాప్యున్నత్యై భవతి శిరసస్త్వయ్యవనతిః || 13 ||

అకాండ-బ్రహ్మాండ-క్షయచకిత-దేవాసురకృపా
విధేయస్యా‌உ‌உసీద్‌ యస్త్రినయన విషం సంహృతవతః |
స కల్మాషః కంఠే తవ న కురుతే న శ్రియమహో
వికారో‌உపి శ్లాఘ్యో భువన-భయ- భంగ- వ్యసనినః || 14 ||

అసిద్ధార్థా నైవ క్వచిదపి సదేవాసురనరే
నివర్తంతే నిత్యం జగతి జయినో యస్య విశిఖాః |
స పశ్యన్నీశ త్వామితరసురసాధారణమభూత్
స్మరః స్మర్తవ్యాత్మా న హి వశిషు పథ్యః పరిభవః || 15 ||

మహీ పాదాఘాతాద్ వ్రజతి సహసా సంశయపదం
పదం విష్ణోర్భ్రామ్యద్ భుజ-పరిఘ-రుగ్ణ-గ్రహ- గణమ్ |
ముహుర్ద్యౌర్దౌస్థ్యం యాత్యనిభృత-జటా-తాడిత-తటా
జగద్రక్షాయై త్వం నటసి నను వామైవ విభుతా || 16 ||

వియద్వ్యాపీ తారా-గణ-గుణిత-ఫేనోద్గమ-రుచిః
ప్రవాహో వారాం యః పృషతలఘుదృష్టః శిరసి తే |
జగద్ద్వీపాకారం జలధివలయం తేన కృతమితి
అనేనైవోన్నేయం ధృతమహిమ దివ్యం తవ వపుః || 17 ||

రథః క్షోణీ యంతా శతధృతిరగేంద్రో ధనురథో
రథాంగే చంద్రార్కౌ రథ-చరణ-పాణిః శర ఇతి |
దిధక్షోస్తే కో‌உయం త్రిపురతృణమాడంబర-విధిః
విధేయైః క్రీడంత్యో న ఖలు పరతంత్రాః ప్రభుధియః || 18 ||

హరిస్తే సాహస్రం కమల బలిమాధాయ పదయోః
యదేకోనే తస్మిన్‌ నిజముదహరన్నేత్రకమలమ్ |
గతో భక్త్యుద్రేకః పరిణతిమసౌ చక్రవపుషః
త్రయాణాం రక్షాయై త్రిపురహర జాగర్తి జగతామ్ || 19 ||

క్రతౌ సుప్తే జాగ్రత్‌ త్వమసి ఫలయోగే క్రతుమతాం
క్వ కర్మ ప్రధ్వస్తం ఫలతి పురుషారాధనమృతే |
అతస్త్వాం సంప్రేక్ష్య క్రతుషు ఫలదాన-ప్రతిభువం
శ్రుతౌ శ్రద్ధాం బధ్వా దృఢపరికరః కర్మసు జనః || 20 ||

క్రియాదక్షో దక్షః క్రతుపతిరధీశస్తనుభృతాం
ఋషీణామార్త్విజ్యం శరణద సదస్యాః సుర-గణాః |
క్రతుభ్రంశస్త్వత్తః క్రతుఫల-విధాన-వ్యసనినః
ధ్రువం కర్తుః శ్రద్ధా-విధురమభిచారాయ హి మఖాః || 21 ||

ప్రజానాథం నాథ ప్రసభమభికం స్వాం దుహితరం
గతం రోహిద్‌ భూతాం రిరమయిషుమృష్యస్య వపుషా |
ధనుష్పాణేర్యాతం దివమపి సపత్రాకృతమముం
త్రసంతం తే‌உద్యాపి త్యజతి న మృగవ్యాధరభసః || 22 ||

స్వలావణ్యాశంసా ధృతధనుషమహ్నాయ తృణవత్
పురః ప్లుష్టం దృష్ట్వా పురమథన పుష్పాయుధమపి |
యది స్త్రైణం దేవీ యమనిరత-దేహార్ధ-ఘటనాత్
అవైతి త్వామద్ధా బత వరద ముగ్ధా యువతయః || 23 ||

శ్మశానేష్వాక్రీడా స్మరహర పిశాచాః సహచరాః
చితా-భస్మాలేపః స్రగపి నృకరోటీ-పరికరః |
అమంగల్యం శీలం తవ భవతు నామైవమఖిలం
తథాపి స్మర్తౄణాం వరద పరమం మంగలమసి || 24 ||

మనః ప్రత్యక్చిత్తే సవిధమవిధాయాత్త-మరుతః
ప్రహృష్యద్రోమాణః ప్రమద-సలిలోత్సంగతి-దృశః |
యదాలోక్యాహ్లాదం హ్రద ఇవ నిమజ్యామృతమయే
దధత్యంతస్తత్త్వం కిమపి యమినస్తత్ కిల భవాన్ || 25 ||

త్వమర్కస్త్వం సోమస్త్వమసి పవనస్త్వం హుతవహః
త్వమాపస్త్వం వ్యోమ త్వము ధరణిరాత్మా త్వమితి చ |
పరిచ్ఛిన్నామేవం త్వయి పరిణతా బిభ్రతి గిరం
న విద్మస్తత్తత్త్వం వయమిహ తు యత్ త్వం న భవసి || 26 ||

త్రయీం తిస్రో వృత్తీస్త్రిభువనమథో త్రీనపి సురాన్
అకారాద్యైర్వర్ణైస్త్రిభిరభిదధత్ తీర్ణవికృతి |
తురీయం తే ధామ ధ్వనిభిరవరుంధానమణుభిః
సమస్తం వ్యస్తం త్వాం శరణద గృణాత్యోమితి పదమ్ || 27 ||

భవః శర్వో రుద్రః పశుపతిరథోగ్రః సహమహాన్
తథా భీమేశానావితి యదభిధానాష్టకమిదమ్ |
అముష్మిన్ ప్రత్యేకం ప్రవిచరతి దేవ శ్రుతిరపి
ప్రియాయాస్మైధామ్నే ప్రణిహిత-నమస్యో‌உస్మి భవతే || 28 ||

నమో నేదిష్ఠాయ ప్రియదవ దవిష్ఠాయ చ నమః
నమః క్షోదిష్ఠాయ స్మరహర మహిష్ఠాయ చ నమః |
నమో వర్షిష్ఠాయ త్రినయన యవిష్ఠాయ చ నమః
నమః సర్వస్మై తే తదిదమతిసర్వాయ చ నమః || 29 ||

బహుల-రజసే విశ్వోత్పత్తౌ భవాయ నమో నమః
ప్రబల-తమసే తత్ సంహారే హరాయ నమో నమః |
జన-సుఖకృతే సత్త్వోద్రిక్తౌ మృడాయ నమో నమః
ప్రమహసి పదే నిస్త్రైగుణ్యే శివాయ నమో నమః || 30 ||

కృశ-పరిణతి-చేతః క్లేశవశ్యం క్వ చేదం క్వ చ తవ గుణ-సీమోల్లంఘినీ శశ్వదృద్ధిః |
ఇతి చకితమమందీకృత్య మాం భక్తిరాధాద్ వరద చరణయోస్తే వాక్య-పుష్పోపహారమ్ || 31 ||

అసిత-గిరి-సమం స్యాత్ కజ్జలం సింధు-పాత్రే సుర-తరువర-శాఖా లేఖనీ పత్రముర్వీ |
లిఖతి యది గృహీత్వా శారదా సర్వకాలం తదపి తవ గుణానామీశ పారం న యాతి || 32 ||

అసుర-సుర-మునీంద్రైరర్చితస్యేందు-మౌలేః గ్రథిత-గుణమహిమ్నో నిర్గుణస్యేశ్వరస్య |
సకల-గణ-వరిష్ఠః పుష్పదంతాభిధానః రుచిరమలఘువృత్తైః స్తోత్రమేతచ్చకార || 33 ||

అహరహరనవద్యం ధూర్జటేః స్తోత్రమేతత్ పఠతి పరమభక్త్యా శుద్ధ-చిత్తః పుమాన్ యః |
స భవతి శివలోకే రుద్రతుల్యస్తథా‌உత్ర ప్రచురతర-ధనాయుః పుత్రవాన్ కీర్తిమాంశ్చ || 34 ||

మహేశాన్నాపరో దేవో మహిమ్నో నాపరా స్తుతిః |
అఘోరాన్నాపరో మంత్రో నాస్తి తత్త్వం గురోః పరమ్ || 35 ||

దీక్షా దానం తపస్తీర్థం ఙ్ఞానం యాగాదికాః క్రియాః |
మహిమ్నస్తవ పాఠస్య కలాం నార్హంతి షోడశీమ్ || 36 ||

కుసుమదశన-నామా సర్వ-గంధర్వ-రాజః
శశిధరవర-మౌలేర్దేవదేవస్య దాసః |
స ఖలు నిజ-మహిమ్నో భ్రష్ట ఏవాస్య రోషాత్
స్తవనమిదమకార్షీద్ దివ్య-దివ్యం మహిమ్నః || 37 ||

సురగురుమభిపూజ్య స్వర్గ-మోక్షైక-హేతుం
పఠతి యది మనుష్యః ప్రాంజలిర్నాన్య-చేతాః |
వ్రజతి శివ-సమీపం కిన్నరైః స్తూయమానః
స్తవనమిదమమోఘం పుష్పదంతప్రణీతమ్ || 38 ||

ఆసమాప్తమిదం స్తోత్రం పుణ్యం గంధర్వ-భాషితమ్ |
అనౌపమ్యం మనోహారి సర్వమీశ్వరవర్ణనమ్ || 39 ||

ఇత్యేషా వాఙ్మయీ పూజా శ్రీమచ్ఛంకర-పాదయోః |
అర్పితా తేన దేవేశః ప్రీయతాం మే సదాశివః || 40 ||

తవ తత్త్వం న జానామి కీదృశో‌உసి మహేశ్వర |
యాదృశో‌உసి మహాదేవ తాదృశాయ నమో నమః || 41 ||

ఏకకాలం ద్వికాలం వా త్రికాలం యః పఠేన్నరః |
సర్వపాప-వినిర్ముక్తః శివ లోకే మహీయతే || 42 ||

శ్రీ పుష్పదంత-ముఖ-పంకజ-నిర్గతేన
స్తోత్రేణ కిల్బిష-హరేణ హర-ప్రియేణ |
కంఠస్థితేన పఠితేన సమాహితేన
సుప్రీణితో భవతి భూతపతిర్మహేశః || 43 ||

|| ఇతి శ్రీ పుష్పదంత విరచితం శివమహిమ్నః స్తోత్రం సమాప్తమ్ ||

ఈ స్తోత్రం యొక్క లంకె ఈ క్రింద ఇస్తున్నాను.

http://www.vignanam.org/veda/shiva-mahimna-stotram-telugu.html

http://www.telugubhakti.com/telugupages/monthly/Memberszone/shivmahimna.pdf